TFTP یا Trivial File Transfer Protocol یک پروتکل انتقال فایل در شبکه کامپیوتری است.
پروتکل انتقال فایل Trivial در جایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که احراز هویت کاربر و مشاهده دایرکتوری لازم نباشد.
این پروتکل به جای پروتکل TCP از پروتکل UDP استفاده می‌کند.
مشخصات اصلی TFTP در ژوئن ۱۹۸۱ در RFC 783 منتشر شد. استاندارد فعلی در سال ۱۹۹۲ در RFC 1350 منتشر شده است.
پروتکلی از خانواده پروتکل TCP / IP می‌باشد که به طور ویژه طراحی شده تا در حد امکان کوچک و آسان باشد.
در نتیجه، این روش‌ها فقط خواندن/نوشتن فایل‌ها یا نامه از طریق سرور را شامل می‌شود.
بر خلاف همتای معروف FTP (پروتکل انتقال پرونده) TFTP نمی‌تواند فهرست‌ها یا مجوزها را از طریق chmod لیست کند. TFTP از پورت ۶۹ برای درخواست استفاده می‌کند.
مزایا و معایب پروتکل Tftp
مزیت این پروتکل در درجه اول به دلیل سادگی آن است.
این پروتکل برای ایجاد امکان خواندن و نوشتن پرونده‌ها طراحی شده است و بدون نیاز به ایجاد ارتباط بین مشتری و سرور، این نقش را اجرا می‌کند.
در نتیجه، پروتکل TFTPنه تنها به راحتی قابل اجرا است، بلکه راه را برای انتقال سریع فایل هموار می کند.
شناسه‌های انتقال فردی (TID) و شماره‌های منحصر به فرد بلوک داده اطمینان حاصل می‌کند که گیرنده پرونده را به طور کامل دریافت کند.
با این وجود، عدم رمزگذاری یا مکانیسم کنترل تأیید اعتبار/دسترسی، ارسال پرونده‌های حساس از طریق TFTP را بسیار خطرناک می‌سازد، بنابراین باید از گزینه‌های مطمئن‌تر مانند FTP پیچیده‌تر استفاده کرد.
علاوه بر این، حذف و تغییر نام پرونده‌ها در بسیاری از سرورهای TFTP مجاز نیست.
کاربرد پروتکل Tftp
با توجه به اینکه TFTP نسخه ساده شده‌ای از FTP به حساب می‌آید، بنابراین ساختار کاری تقریبا مشابه FTP دارد.
ساختار کاری تی اف تی پی نیز به شکل Client Server می‌باشد و ارتباطی که بین دو دستگاه در شبکه برقرار می‌شود.
از طریق TFTP Client فایل‌ها می‌توانند از تی اف تی پی سرور دانلود و یا به داخل TFTP سرور آپلود شوند.
TFTP Clientها به صورت خط فرمانی در اکثر سیستم عامل‌های امروزی مثل ویندوز و لینوکس و MAC تعبیه شده‌اند اما کنسول‌های گرافیکی TFTP Client نیز امروزه به صورت رایگان در اینترنت قرار دارد که می‌توانید آن‌ها را دانلود و استفاده کنید.
سیستم عامل‌های مایکروسافت به صورت ذاتی بر روی خود TFTP سرور ندارند.
سیستم عامل‌های دیگر مثل لینوکس و Mac OSX بر روی خود TFTP سروری به نام TFTPD را دارند که البته معمولا به صورت پیش‌فرض غیرفعال هستند.
شما می‌توانید به راحتی با استفاده از ابزارهای رایگان راه‌اندازی TFTP سرور که در اینترنت برای ویندوز وجود دارد، این سرویس را به راحتی با در نظر گرفتن موارد امنیتی راه‌اندازی کنید.
تفاوت پروتکل tftp و ftp
در مقایسه با پروتکل انتقال داده (FTP)، Tftp بسیار معمولی‌تر عمل می‌کند.
TFTP در مقایسه با FTP از سرعت بالاتری نیز برخوردار است. در نتیجه سرعت آن بسیار بالاتر از اف تی پی است و می‌تواند فایل‌هایی با حجم بالا را انتقال دهد.
TFTP در نسخه‌های اصلی خود فقط اجازه آپلود و دانلود فایل‌هایی را می‌داد که ماکزیمم 32 مگابایت حجم داشتند اما در نسخه‌های جدیدتر آن این محدودیت برداشته شد. این محدودیت حجمی در FTP وجود ندارد.
TFTP از شماره پورت 69 برای برقراری ارتباطات شبکه‌ای استفاده می‌کند و این در حالی است که FTP از شماره پورت‌های 20 و 21 برای این کار استفاده می‌کند.
TFTP هیچگونه مکانیزم احراز هویت و Login به سیستم ندارد و به شما هیچ پیام ورود، نام کاربری و رمز عبوری را نمایش نمی‌دهد اما FTP حداقل کاری که می‌کند احراز هویت به صورت Anonymous را انجام می‌دهد و قابلیت احراز هویت را نیز دارد. هر چند احراز هویت FTP اصلا قابل اعتماد نیست اما با استفاده از پروتکل‌های SSL، TLS و Secure Shell (SSH) که به ارائه پیام‌های رمز نگاری شده می‌پردازند؛ می‌توان تا حد زیادی امن کرد.
